Quy mô và mức độ tấn công ngày càng gia tăng

• Theo Bộ Thông tin & Truyền thông, chỉ trong 6 tháng đầu năm 2019, Việt Nam ghi nhận 3.159 cuộc tấn công mạng, bao gồm 968 vụ thay đổi giao diện (deface), 635 vụ cài mã độc và 1.556 vụ lừa đảo trực tuyến
• Trong năm 2024, hơn 14,5 triệu tài khoản tại Việt Nam bị lộ, chiếm khoảng 12% tổng các vụ rò rỉ toàn cầu. Các cuộc tấn công DDoS cũng tăng mạnh với hơn 924.000 cuộc ghi nhận, tăng 34% so với năm 2023

Các loại hình tấn công phổ biến và tầm ảnh hưởng

• Ransomware trở thành mối đe dọa hàng đầu: hơn 30% doanh nghiệp Việt từng bị tấn công, gây tổn thất kinh tế lớn (khoảng 11 triệu USD theo báo cáo Viettel, WannaCry từng ảnh hưởng hơn 100 máy tính cá nhân tại Việt Nam) .
• Phishing và lừa đảo trực tuyến: tội phạm sử dụng AI để tạo email, website giả mạo rất tinh vi—đặc biệt nhắm vào các tổ chức tài chính và ngân hàng, chiếm đến 71% số vụ tấn công
• Tấn công DDoS: gây gián đoạn dịch vụ và ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động của các tổ chức lớn .
• Xâm nhập hệ thống và deface vẫn diễn ra, nhiều trang web bị chèn nội dung sai lệch mà quản trị không phát hiện kịp thời

Thiệt hại kinh tế & lộ lọt dữ liệu quan trọng

• Thiệt hại do virus và mã độc trong năm 2019 lên tới gần 903 triệu USD, ảnh hưởng tới hơn 1,8 triệu máy tính, trong đó có hệ thống của cơ quan nhà nước
• Từ 2001–2019, hơn 1.100 vụ lộ, mất bí mật nhà nước được ghi nhận, trong đó hơn 80% xảy ra qua hệ thống thông tin mạng

Nguyên nhân cốt lõi

• Thiếu nhận thức và kỹ năng bảo mật từ người dùng đến tổ chức; ví dụ như người dùng không đổi mật khẩu camera IP mặc định dẫn đến bị theo dõi dễ dàng
• Lỗ hổng kỹ thuật và hệ thống yếu kém: theo Bkav và Bộ Tư pháp, hệ thống thông tin vẫn tồn tại nhiều điểm yếu dễ bị khai thác
• Tội phạm công nghệ cao vận dụng công nghệ AI/ML để tăng khả năng tấn công tự động, điều chỉnh hành vi theo thời gian thực

Khung pháp lý và nhận thức xã hội

• Luật An ninh mạng (2018), hiệu lực từ đầu 2019, được xem là bước đột phá trong xây dựng chế tài và áp dụng pháp luật liên quan đến không gian mạng
• Với chỉ thị của Bộ TT&TT đầu năm 2020, 100% cơ quan tổ chức phải tuân thủ mô hình 4 lớp bảo vệ, giám sát mã độc và kết nối với trung tâm giám sát quốc gia
• Các tổ chức như Chống Lừa Đảo (ChongLuaDao) cũng đang ngày càng mạnh về truyền thông nhận thức và hỗ trợ nạn nhân lừa đảo ‒ hiện đã xử lý và cảnh báo hơn 20.000 website độc hại, cộng đồng mạng hơn nửa triệu thành viên

Triển vọng và thách thức tương lai

• Tại Vietnam Security Summit 2025, chuyên gia nhấn mạnh vai trò của AI trong cả tấn công và phòng vệ (Web/App/API/Email), buộc doanh nghiệp phải ứng dụng công nghệ bảo mật hiện đại
• Theo Vina Aspire và NCS, báo cáo tổng kết năm 2024 cùng dự báo 2025 cho thấy an toàn thông tin tiếp tục là mối quan tâm hàng đầu, đặc biệt khi AI – ML được sử dụng cả trong phòng thủ và tấn công mạng
• Thị trường lao động an ninh mạng tại Việt Nam cần bổ sung khoảng 500.000 nhân lực vào năm 2025, ngành này đang tăng trưởng 20–30% mỗi năm

Vai trò của EzyPlatform trong bảo mật thông tin

EzyPlatform – nền tảng số do Young Monkeys phát triển – đang trở thành một trong những công cụ hỗ trợ bảo mật thông tin hiệu quả dành cho doanh nghiệp và cá nhân tại Việt Nam. Với kiến trúc bảo mật nhiều lớp và tích hợp các công nghệ hiện đại như AI, học máy và hệ thống giám sát thời gian thực, EzyPlatform mang lại những giá trị nổi bật:

• Bảo mật tích hợp sẵn: EzyPlatform sử dụng mã hóa đầu cuối, kiểm soát truy cập phân quyền và giám sát hành vi bất thường nhằm ngăn chặn truy cập trái phép ngay từ đầu.
• Hệ thống phát hiện & phản ứng thông minh: Nhờ áp dụng AI và phân tích log tự động, nền tảng giúp cảnh báo sớm các dấu hiệu rủi ro như xâm nhập, DDoS, phishing…
• Tối ưu dành cho doanh nghiệp vừa và nhỏ: Với mô hình triển khai linh hoạt và chi phí hợp lý, EzyPlatform giúp các doanh nghiệp SMB tiếp cận được với giải pháp bảo mật tiêu chuẩn cao mà không cần hạ tầng phức tạp.
• Nâng cao nhận thức người dùng: Thông qua Học viện EzyPlatform (Ezy Academy), người dùng được đào tạo kỹ năng nhận diện nguy cơ và xử lý tình huống bảo mật thực tế.
• Tuân thủ quy định pháp lý: EzyPlatform hỗ trợ doanh nghiệp tuân thủ mô hình 4 lớp theo chỉ đạo của Bộ TT&TT, đồng thời cung cấp báo cáo tuân thủ định kỳ phù hợp với các yêu cầu giám sát an toàn thông tin quốc gia.

Trong bối cảnh an ninh mạng là một thách thức sống còn, việc lựa chọn và triển khai các nền tảng bảo mật hiệu quả như EzyPlatform chính là một bước đi chiến lược giúp Việt Nam tăng cường năng lực phòng thủ số một cách toàn diện.

Kết luận & gợi ý giải pháp

Nhận diện tổng thể:

• Tấn công mạng tại Việt Nam không chỉ gia tăng về số lượng mà còn trở nên tinh vi, có tổ chức, với tổn thất nặng nề cả về dữ liệu và tài chính.
• Giao thoa giữa sự chuyển đổi số mạnh mẽ và khoảng cách trong nhận thức, kỹ năng bảo mật khiến nhiều tổ chức, cá nhân trở thành mục tiêu dễ bị tổn thương.

Giải pháp đề xuất:

1. Nâng cao nhận thức cho người dùng cá nhân và tổ chức về mã độc, quản lý mật khẩu, bảo mật IoT, kỹ năng chống phishing. Các tổ chức phi lợi nhuận như Chống Lừa Đảo có thể đóng vai trò lan tỏa thông điệp hữu ích.
2. Xây dựng nền tảng pháp lý và tuân thủ bắt buộc: triển khai nghiêm túc mô hình 4 lớp, đánh giá định kỳ, và kết nối với Trung tâm giám sát quốc gia.
3. Áp dụng công nghệ AI/ML phòng thủ tự động: tổ chức và doanh nghiệp cần áp dụng các giải pháp AI-powered, threat intelligence để phản ứng nhanh với các mối đe dọa mới.
4. Đầu tư nhân lực chuyên nghiệp: thúc đẩy đào tạo, tăng cường đội ngũ chuyên gia bảo mật; chính sách phát triển nhân tài và thị trường việc làm sôi động.
5. Tăng cường minh bạch dữ liệu và chia sẻ thông tin liên ngành, qua báo cáo định kỳ như NCS hoặc Viettel Cyber Security để cộng đồng và tổ chức kịp thời cập nhật.