SaaS là gì và mô hình hoạt động thế nào?

Software‑as‑a‑Service (SaaS) là mô hình phân phối phần mềm qua Internet, người dùng truy cập và sử dụng ngay từ trình duyệt mà không cần cài đặt. Phần mềm và dữ liệu được lưu trữ trên đám mây – nhà cung cấp chịu trách nhiệm cập nhật, bảo trì và đảm bảo hiệu suất .

Cấu trúc SaaS khác biệt so với PaaS (nền tảng phát triển) và IaaS (cơ sở hạ tầng), nhấn mạnh tính “đóng gói” hoàn chỉnh, sẵn dùng và trả phí thuê bao linh hoạt .

Mô hình SaaS phổ biến tại Việt Nam

Trong 5 năm trở lại đây, SaaS (Software-as-a-Service) đã trở thành mô hình công nghệ được ưa chuộng nhất trong nhóm doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Việt Nam. Với đặc trưng “thuê bao theo tháng/năm”, SaaS cho phép doanh nghiệp tiếp cận phần mềm một cách dễ dàng, không cần đầu tư cơ sở hạ tầng, không phải bảo trì hệ thống.

Một số nền tảng tiêu biểu:

• Haravan – chuyên về thương mại điện tử, omnichannel
• Sapo – quản lý bán hàng, kho vận, đa nền tảng
• KiotViet – POS, quản lý cửa hàng bán lẻ
• MISA, Bravo, AMIS – tập trung vào kế toán, tài chính, nhân sự
• Base.vn – nền tảng quản trị doanh nghiệp, từng phục vụ hàng chục nghìn khách hàng với bộ công cụ SaaS từ OKRs đến quản lý công việc, trước khi được FPT mua lại vào năm 2022

Các nền tảng này thường cung cấp gói thuê bao từ 300.000 – 3.000.000 VND/tháng, phù hợp với các SME cần triển khai nhanh, ít tùy biến, tập trung vào vận hành cơ bản như bán hàng, báo cáo, chăm sóc khách hàng.

Lợi thế và điểm yếu khi doanh nghiệp phụ thuộc vào SaaS

✅ Lợi thế:

• Triển khai nhanh: Chỉ mất vài giờ đến vài ngày để kích hoạt và sử dụng.
• Chi phí đầu tư thấp: Không cần thuê đội kỹ thuật, không phải duy trì server.
• Cập nhật liên tục: Nhà cung cấp lo toàn bộ bảo trì, update bảo mật, backup dữ liệu.
• Phù hợp cho doanh nghiệp mới, chưa có hệ thống nội bộ phức tạp.

⚠️ Điểm yếu:

• Thiếu khả năng tùy biến sâu: Các nghiệp vụ đặc thù ngành hoặc workflow riêng thường khó tích hợp.
• Phụ thuộc nền tảng: Khi doanh nghiệp lớn lên, dữ liệu – quy trình – người dùng bị “giam” trong hệ thống SaaS, rất khó chuyển đổi.
• Chi phí cộng dồn cao: Ban đầu thấp, nhưng nếu dùng lâu dài và nâng cấp nhiều người dùng/module thì tổng chi phí có thể ngang – thậm chí vượt mô hình phát triển riêng.
• Hạn chế tích hợp API/phần mềm khác, đặc biệt với doanh nghiệp có hệ sinh thái lớn, yêu cầu tự động hóa đa tầng.

🎯 Trường hợp điển hình:

Base.vn, dù khởi đầu mạnh mẽ với mô hình SaaS, vẫn phải đối mặt với bài toán mở rộng thị trường, đáp ứng nhu cầu tùy biến từ khách hàng doanh nghiệp lớn. Cuối cùng, họ chọn sát nhập vào FPT để có thêm nguồn lực phát triển nền tảng theo hướng “tự chủ, kết hợp SaaS + on-premise”, phục vụ đa dạng nhu cầu hơn.

Khi nào nên “chuyển từ thuê sang làm chủ”?

SaaS là giải pháp lý tưởng giai đoạn đầu, nhưng không nên là đích đến nếu doanh nghiệp muốn phát triển dài hạn, làm chủ dữ liệu và linh hoạt nghiệp vụ.

Doanh nghiệp nên cân nhắc chuyển đổi khi:

• Nhu cầu vận hành vượt quá tính năng cố định của SaaS
• Đội ngũ mở rộng – mô hình tổ chức cần phân quyền phức tạp
• Muốn tích hợp AI, tự động hóa nội bộ, báo cáo realtime đặc thù
• Chi phí SaaS tích lũy >100 triệu/năm mà không kiểm soát được code/dữ liệu
• Cần tuân thủ bảo mật nội bộ, quy định riêng về lưu trữ, sandbox

Trong giai đoạn này, việc chuyển từ SaaS sang nền tảng vận hành nội bộ sẽ mang lại lợi thế lâu dài về hiệu suất, kiểm soát, dữ liệu, và mở rộng theo từng giai đoạn.

Kết nối với giải pháp vận hành nội bộ như EzyPlatform

Đây chính là lúc các nền tảng low-code mở như EzyPlatform trở thành lựa chọn chiến lược.

Vì sao EzyPlatform phù hợp?

• Không đóng gói tính năng – doanh nghiệp tự chọn module mình cần
• Tích hợp plugin mở, marketplace + API + sandbox → phù hợp mở rộng
• Chi phí vận hành hợp lý, không “tăng theo số người dùng” như SaaS
• Kiểm soát toàn bộ dữ liệu, source code, bảo mật nội bộ
• Có thể triển khai từ nhỏ → lớn mà không bị “rào cản chuyển đổi” như SaaS

Ví dụ: Một doanh nghiệp ban đầu dùng SaaS để bán hàng online. Khi mở rộng thêm hệ thống CRM, loyalty, báo cáo tự động và quản lý nội bộ – họ bắt đầu vướng hạn chế. EzyPlatform cho phép họ chuyển từng module sang nội bộ, giữ lại linh hoạt ban đầu mà không phải đập bỏ toàn bộ hệ thống.

Kết luận

SaaS đóng vai trò khởi đầu quan trọng, giúp doanh nghiệp vận hành nhanh và tối ưu chi phí. Tuy nhiên, khi bước vào giai đoạn phát triển chuyên sâu, doanh nghiệp cần nền tảng mở – linh hoạt – tự chủ để đảm bảo hiệu quả dài hạn.

Giống như Base.vn đã phát triển đến ngưỡng cần một hệ sinh thái bền vững hơn để phục vụ khách hàng lớn, các doanh nghiệp khác cũng nên cân nhắc một lộ trình chuyển đổi kết hợp:

• Bắt đầu bằng SaaS
• Chuyển dần các module sang nền tảng mở như EzyPlatform
• Từng bước làm chủ hệ thống công nghệ – dữ liệu – quy trình nội bộ