Bối cảnh: Việt Nam bùng nổ công nghệ nhưng “nghèo” nội dung kỹ thuật

• Theo báo cáo Vietnam IT & Tech Talent Landscape 2024–2025 của TopDev, Việt Nam hiện có khoảng 560.000 nhân sự trong lĩnh vực CNTT, mỗi năm có thêm 55–60.000 sinh viên mới ra trường.
• Trong khi kỹ sư, developer đang được ưu tiên tuyển dụng, vị trí Technical/Tech Content Writer lại rất hiếm ở Việt Nam. Chẳng hạn, tính riêng trên TopCV chỉ có khoảng vài chục vị trí tuyển Technical Content Writer, phần lớn là tuyển Content Marketing chung chung – thiếu rõ ràng chuyên môn .
• Ở các nước phát triển như Mỹ, trung bình mỗi team sản phẩm SaaS có từ 3–5 Tech Writers, giúp đảm bảo tài liệu API, whitepaper, user guide đầy đủ và chuyên nghiệp — trong khi tại VN, thường chỉ là kỹ sư phụ trách viết tài liệu dẫn đến thiếu chính xác và không đạt chuẩn.

Tech Content Writer là ai?

🎯 Định nghĩa và vai trò:

Theo ITviec, Tech Content Writer (hay Technical Writer) là người:

• Nghiên cứu sản phẩm kỹ thuật hoặc phần mềm,
• Viết tài liệu API, hướng dẫn sử dụng, whitepaper, tài liệu đào tạo nội bộ hoặc bài viết giải thích công nghệ.

Công việc đòi hỏi:

• Khả năng viết rõ ràng, logic và có cấu trúc,
• Hiểu biết công nghệ: cấu trúc phần mềm, API, CI/CD, giao thức truyền tải, bảo mật,...
• Tư duy UX: đặt mình vào người dùng để viết thứ dễ hiểu, dễ dùng.

Tình trạng thiếu hụt & hệ quả thực tế tại Việt Nam

📉 Thực trạng:

• Thiếu vị trí chuyên biệt: Trên TopCV và VietnamWorks, số lượng job “Content Writer” nhiều, nhưng chỉ <3%là nội dung kỹ thuật.
• Nhầm lẫn trong tuyển dụng: Nhiều nơi gộp Technical Writer vào Content Marketing – hệ quả là sản phẩm có tài liệu thiếu chiều sâu, sai chính tả, không logic, khó hiểu.
• Không có người phụ trách rõ ràng: Việc viết tài liệu thường bị “ném” cho developer – vốn không được đào tạo về kỹ năng trình bày nội dung.

❗Hệ lụy:

• Đối tác tích hợp sai API vì thiếu hướng dẫn rõ ràng,
• Khách hàng không hiểu cách sử dụng sản phẩm – dẫn đến tăng chi phí support,
• Developer mất thời gian giải thích – giảm năng suất.

Phân tích kỹ năng & lộ trình phát triển chuyên sâu

Kỹ năng	Mô tả thực tế
Research kỹ thuật	Đọc Jira, test API qua Postman, phỏng vấn dev, hiểu kiến trúc sản phẩm
Viết tài liệu	Markdown, HTML, tạo hướng dẫn từng bước, kèm hình ảnh/code snippet
UX Writing	Viết các đoạn mô tả, cảnh báo, button label, tooltip – ngắn gọn, dễ hiểu
SEO kỹ thuật	Biết chọn từ khóa developer thường tìm, tối ưu cấu trúc nội dung
Docs-as-code	Quản lý tài liệu bằng Git, dùng tool MkDocs, Sphinx, Docusaurus
Làm việc nhóm agile	Tham gia scrum, phối hợp dev – tester – designer để cập nhật nội dung đúng tiến độ sản phẩm

Case Study

EzyPlatform của Young Monkeys phát triển nhanh chóng, phát hành liên tục các module và API mới. Tuy nhiên, lõi nhóm hiện tại chưa có Tech Content Writer , dẫn đến:

• Tài liệu kỹ thuật chủ yếu do dev tự viết , dễ thiếu sót, không nhất quán, khó hiểu với người ngoài.
• Hợp tác phải hỏi lại nhiều lần , do tài liệu không có công cụ hướng dẫn, ví dụ rõ ràng hoặc thiếu hệ thống mô tả hành động.
• Giao diện người dùng phức tạp nhưng không có nhãn viết chuyên nghiệp, chú giải công cụ, mô tả giúp người dùng cuối cùng hiểu nhanh hơn.
• Không có người quản lý tài liệu bằng Git , cập nhật tài liệu sau bản phát hành/chạy nước rút.
• Thiếu kỹ năng SEO tối ưu hóa công việc đào tạo tài liệu nội bộ hoặc từ Google đều khó khăn.

➡️ Hệ thống hỗ trợ: mất thời gian hỗ trợ kỹ thuật, onboard lâu dài, trải nghiệm người dùng khi tiếp nền tảng.

Nhu cầu thực tế

Đội ngũ Young Monkeys đang tìm kiếm Tech Content Writer tự do (hoặc bán thời gian), có thể làm công việc linh hoạt chạy sprint, hỗ trợ:

• Viết tài liệu kỹ thuật theo tiêu chuẩn Markdown/HTML.
• Tạo API hợp nhất hướng dẫn rõ ràng từng bước, có hình ảnh, ví dụ, đoạn mã.
• Viết nội dung UI ngắn gọn, dễ hiểu (nhãn, chú giải công cụ, thông báo lỗi…).
• Làm việc với nhà phát triển/người thử nghiệm qua Jira, kiểm tra API bằng Postman, hiểu cấu trúc sản phẩm.
• Quản lý tài liệu qua Git (docs-as-code), sử dụng MkDocs hoặc Docusaurus.
• Hiểu và áp dụng kỹ thuật SEO để nội dung dễ tìm kiếm hơn.

💰 Ngân sách chi trả: Trung bình 200.000 VNĐ/bài , tùy chọn số từ và nội dung phức tạp.

Cơ hội nghề nghiệp rộng mở – Không dễ bị AI thay thế

🌍 Xu hướng toàn cầu:

• Google, AWS, Stripe đều có đội ngũ Tech Writer full-time.
• Các lĩnh vực AI, Blockchain, Cloud, Data cần tài liệu chất lượng cao để thu hút developer – không thể dùng content marketing thông thường thay thế.

🧠 AI chưa đủ "người":

• AI có thể hỗ trợ viết nháp, nhưng không thể thay thế việc hiểu bối cảnh, điều chỉnh cho đúng người đọc, viết nội dung đa ngữ cảnh, xử lý docs-as-code...

Gợi ý phát triển nghề Tech Content Writer tại Việt Nam

👉 Doanh nghiệp cần:

• Tuyển đúng người, phân biệt rõ Technical Writer và Content Marketing.
• Đưa Tech Writer vào team sản phẩm, dev hoặc R&D – không để bên lề.
• Đào tạo nội bộ: mời chuyên gia về training kỹ năng viết tài liệu.

🧭 Cá nhân nên:

a. Học & luyện viết kỹ thuật:

• Google Technical Writing Course
• Write the Docs

b. Xây portfolio kỹ thuật:

• Tạo GitHub repo với file README chuyên nghiệp
• Viết blog trên Medium hoặc Dev.to về cách dùng API, framework

c. Tìm job thực chiến:

• Upwork, Freelancer, RemoteOK – nơi đang cần người viết API docs, whitepaper, tài liệu dev.

Kết luận

Tech Content Writer không chỉ là người “ghi chép”, mà là kiến trúc sư của thông tin kỹ thuật.

Họ giúp sản phẩm dễ hiểu hơn, đáng tin hơn, hỗ trợ sale, giảm chi phí support, và nâng tầm thương hiệu công nghệ. Đây là nghề còn thiếu nghiêm trọng tại Việt Nam, nhưng lại là cơ hội vàng cho những ai yêu công nghệ và có năng lực ngôn ngữ.

Hành động ngay hôm nay:

• Doanh nghiệp: Bắt đầu tuyển và đào tạo Tech Content Writer trong team sản phẩm.
• Cá nhân: Xây dựng kỹ năng viết tài liệu kỹ thuật, xây portfolio, tham gia cộng đồng – đây là thời điểm lý tưởng để bạn trở thành một trong số ít chuyên gia Tech Writer tại Việt Nam.