Việc chuyển đổi từ hộ kinh doanh sang hình thức doanh nghiệp đang trở thành xu hướng tất yếu, giúp các hộ kinh doanh mở rộng quy mô, tiếp cận nhiều ưu đãi hơn và tối ưu hóa quản trị kinh doanh.

Vấn đề hiện nay của hộ kinh doanh tại Việt Nam

Hiện nay, Việt Nam có khoảng 5,5 triệu hộ kinh doanh cá thể, chiếm phần lớn hoạt động sản xuất – kinh doanh quy mô nhỏ và siêu nhỏ. Tuy nhiên, mô hình này đang dần bộc lộ nhiều hạn chế như:

  • Không có tư cách pháp nhân.
  • Hạn chế trong việc mở rộng quy mô và huy động vốn.
  • Không được khấu trừ thuế GTGT, không thể phát hành hóa đơn VAT đúng chuẩn.

Trong bối cảnh nền kinh tế số phát triển mạnh, hộ kinh doanh đang dần mất thị phần ở các phân khúc bán hàng cho doanh nghiệp (B2B), đặc biệt là các đơn vị yêu cầu hóa đơn VAT, chứng từ kế toán rõ ràng.

Đồng thời, chính phủ đang có lộ trình siết chặt hoạt động kinh doanh không chính thức, nhằm tạo sự công bằng giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp. Điều này thúc đẩy nhu cầu chuyển đổi từ hộ kinh doanh lên doanh nghiệp ngày càng rõ rệt.

Các loại hình doanh nghiệp hiện nay

Việt Nam hiện có 4 loại hình doanh nghiệp chính mà hộ kinh doanh có thể lựa chọn khi chuyển đổi:

ủ (7).png
  • Doanh nghiệp tư nhân: Chủ sở hữu duy nhất, chịu trách nhiệm vô hạn bằng toàn bộ tài sản, "~22.000 doanh nghiệp"
  • Công ty TNHH: Bao gồm Công ty TNHH một thành viên và hai thành viên trở lên, trách nhiệm hữu hạn trong phạm vi vốn góp, "~570.000 doanh nghiệp"
  • Công ty cổ phần: Tối thiểu 3 cổ đông, phù hợp với mô hình kinh doanh mở rộng, dễ dàng huy động vốn, "~160.000 doanh nghiệp"
  • Công ty hợp danh: Có ít nhất 2 thành viên chịu trách nhiệm vô hạn, phù hợp các ngành nghề đặc thù như tư vấn, luật sư, kiểm toán..., "~2.000 doanh nghiệp"
Ví dụ thực tế: Một hộ kinh doanh nhỏ kinh doanh thời trang khi chuyển đổi lên Công ty TNHH thường sẽ dễ dàng hơn trong quản lý thuế và tài chính, còn nếu hướng đến phát triển thương hiệu lớn, mở rộng mạng lưới cửa hàng, Công ty cổ phần sẽ phù hợp hơn.

Thay đổi về thuế và chính sách khi chuyển từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp

Hộ kinh doanh:

  • Đóng thuế khoán theo doanh thu ước tính.
  • Không bắt buộc kế toán chi tiết.
  • Không phải kê khai thuế theo hóa đơn chứng từ thường xuyên.

Doanh nghiệp:

  • Kê khai và nộp thuế đầy đủ theo quy định, gồm thuế Giá trị gia tăng (GTGT), thuế Thu nhập doanh nghiệp (TNDN), thuế môn bài, thuế thu nhập cá nhân (TNCN).
  • Bắt buộc phải có bộ phận kế toán chuyên nghiệp, lưu giữ chứng từ đầy đủ.
  • Được hưởng nhiều ưu đãi từ Nhà nước như miễn giảm thuế trong một số trường hợp, dễ dàng tiếp cận nguồn vốn vay từ ngân hàng.

Quy trình chuyển đổi tổng quát

ủ (8).png
  • Bước 1: Xác định loại hình doanh nghiệp phù hợp với chiến lược phát triển.
  • Bước 2: Chuẩn bị hồ sơ chuyển đổi đầy đủ, gồm: giấy chứng nhận hộ kinh doanh, giấy tờ tùy thân chủ hộ, địa chỉ kinh doanh, vốn điều lệ, giấy tờ chứng minh địa điểm kinh doanh...
  • Bước 3: Nộp hồ sơ tại Sở Kế hoạch và Đầu tư địa phương hoặc đăng ký trực tuyến trên Cổng thông tin quốc gia (thời gian xử lý khoảng 5-7 ngày làm việc).
  • Bước 4: Hoàn tất thủ tục về thuế và kế toán như mua chữ ký số, đăng ký hóa đơn điện tử.

Hạ tầng công nghệ cần thiết khi chuyển đổi

Khi chuyển sang mô hình doanh nghiệp, cần chuẩn bị hạ tầng công nghệ tối thiểu bao gồm:

  • Chữ ký số và phần mềm kê khai thuế điện tử (eTax)
  • Phần mềm hóa đơn điện tử
  • Phần mềm kế toán
  • Công cụ quản lý nội bộ

Một số nền tảng như EzyPlatform hiện nay cung cấp trọn bộ giải pháp công nghệ tích hợp dành cho doanh nghiệp mới chuyển đổi từ hộ kinh doanh, bao gồm:

  • Chữ ký số và phần mềm khai thuế điện tử (eTax): Được EzyPlatform hỗ trợ đầy đủ, giúp doanh nghiệp kê khai thuế định kỳ thuận tiện và đúng quy định.
  • Phần mềm hóa đơn điện tử: EzyPlatform cung cấp giải pháp hóa đơn điện tử đạt chuẩn Tổng cục Thuế, dễ tích hợp và sử dụng.
  • Phần mềm kế toán căn bản: Giải pháp kế toán trực tuyến từ EzyPlatform giúp theo dõi tài chính minh bạch, dễ dàng lập báo cáo và tuân thủ quy định.
  • Công cụ quản lý nội bộ: Hệ thống quản trị doanh nghiệp toàn diện từ EzyPlatform bao gồm HRM, CRM, quản lý công việc, giúp tinh gọn vận hành và nâng cao hiệu suất.

Lợi ích tổng thể khi chuyển đổi từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp

  • Quy mô kinh doanh mở rộng, tạo tiền đề tăng trưởng lâu dài.
  • Tiếp cận nhiều chính sách ưu đãi hơn từ Nhà nước.
  • Quản lý tài chính chuyên nghiệp, giảm rủi ro về thuế, pháp lý.
  • Dễ dàng huy động vốn và hợp tác với các doanh nghiệp lớn hơn.

Việc chuyển đổi từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp là bước tiến quan trọng, giúp doanh nghiệp phát triển bền vững, mở rộng quy mô, và nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường.