Chuỗi Cung Ứng Trong Thương Mại Và Logistics Của Shopee: Bản Đồ Vận Hành Tinh Vi Giúp Một Đơn Hàng “Chạm Tay” Người Dùng Trong Vài Giờ
Back To BlogsTừ khoảnh khắc người dùng ấn nút “Đặt hàng”, một hành trình phức tạp ngay lập tức được kích hoạt. Mỗi mắt xích đều có trách nhiệm, quyền lợi, và vai trò riêng, tạo nên một hệ sinh thái vận hành dựa trên tốc độ, dữ liệu và sự phối hợp chính xác.
Dưới đây là cách Shopee thực sự vận hành chuỗi cung ứng của mình — dựa trên những thông tin đã được báo chí, báo cáo ngành và Sea Group công bố công khai.
Người Bán (Seller): Khởi nguồn của toàn bộ dòng chảy thương mại
Nếu ví chuỗi cung ứng Shopee như một dòng sông, thì người bán chính là đầu nguồn. Họ tạo ra hàng hóa, quyết định sự phong phú của thị trường, và là điểm bắt đầu của mọi đơn hàng.
Vai trò của họ trong hệ thống Shopee:
- Cung cấp sản phẩm với đủ phân khúc: từ shop nhỏ đến thương hiệu Shopee Mall.
- Đóng gói và chuyển hàng về kho Shopee hoặc giao cho shipper pick-up.
- Cập nhật tồn kho – giá bán – tham gia các chương trình sale của Shopee.
Họ đóng góp điều gì?
- Tạo nên nguồn cung dồi dào giúp Shopee giữ chân người dùng.
- Kích thích cạnh tranh giá.
- Giúp Shopee có lượng dữ liệu bán hàng khổng lồ để tối ưu vận hành.
Họ nhận lại được gì?
- Tệp khách hàng lớn nhất Việt Nam qua Shopee.
- Công cụ quảng cáo, voucher, Flash Sale.
- Hệ thống logistics SPX giúp họ không cần tự tổ chức giao hàng.
Theo báo cáo Sea Group, phần lớn người bán nhỏ lẻ tăng trưởng mạnh khi sử dụng hệ thống giao vận Shopee Express thay cho vận chuyển tự phát.
Fulfillment Center: Trái tim nhịp đập của chuỗi cung ứng Shopee
Các trung tâm hoàn tất đơn hàng (FC) của Shopee — đặt tại Hà Nội, Bắc Ninh, HCM, Đồng Nai… — là nơi hàng hóa được tiếp nhận, lưu trữ, kiểm soát và chuẩn bị để đưa vào hành trình phân phối. Fulfillment Center không chỉ là kho của Shopee. Đây là nơi Shopee, người bán và đôi khi các đối tác kho vận cùng vận hành.
Nhiệm vụ chính:
- Nhận hàng từ Seller hoặc dịch vụ Pick-up.
- Kiểm đếm, đối soát, phân loại và lưu kho.
- Khi có đơn: picking – packing – giao sang sorting center.
Giá trị họ tạo ra:
- Rút ngắn thời gian giao hàng tổng thể (thậm chí rút xuống mức vài giờ).
- Giảm lỗi người bán (tham gia Fulfillment → ít sai sót hơn).
- Tối ưu chi phí và quy chuẩn đóng gói.
Họ nhận lại:
- Doanh thu từ dịch vụ Fulfillment (SLS).
- Dữ liệu tồn kho thời gian thực giúp tối ưu vận hành toàn mạng lưới.
Các bên tham gia tại FC:
- Nhân viên Shopee
- Nhân viên vận hành thuê ngoài (3PL manpower)
- Nhà cung cấp thiết bị tự động hóa kho
Theo Vietnam Logistics Review, việc Shopee mở rộng hệ thống FC đã giúp thời gian giao hàng trung bình giảm hơn 1 ngày so với trước đây.
Sorting Center: Hệ thống phân loại tự động từ Shopee + đối tác
Sorting Center là nơi hàng hóa được phân hướng theo quận/huyện, tuyến, tỉnh… trước khi đưa lên xe tải vận chuyển liên tỉnh. Sorting Center nhận hàng không chỉ từ FC mà còn từ:
- Điểm drop–off của người bán
- Đối tác vận chuyển gửi hàng vào mạng lưới Shopee
- Các trung tâm vận chuyển liên tỉnh
Vai trò:
- Quét mã – phân tuyến – gom đơn theo khu vực.
- Hỗ trợ đối tác vận chuyển sử dụng chung năng lực phân loại trong các mùa sale.
Họ tạo ra giá trị gì?
- Tăng tốc độ xử lý nhờ hệ thống băng chuyền tự động.
- Giảm phụ thuộc vào lao động thủ công.
- Linh hoạt tiếp nhận hàng từ nhiều đơn vị vận chuyển liên kết.
Họ nhận lại:
- Chi phí vận hành giảm đáng kể khi tự động hóa.
- Năng lực xử lý đơn tăng mạnh vào mùa sale lớn (11.11, 12.12).
Theo VNExpress, Shopee có thể xử lý hơn 1 triệu đơn mỗi ngày vào mùa cao điểm nhờ hệ thống SC tự động.
Line-haul: Hợp tác giữa Shopee Express + hãng xe tải + hãng bay
Hàng sau khi phân loại sẽ được đưa lên tuyến vận chuyển đường dài. Line-haul không chỉ do SPX tự vận hành. Trong thực tế, Shopee kết hợp với nhiều bên, gồm:
- Xe tải nặng của các công ty logistics đối tác
- Máy bay của VietJet, Vietnam Airlines, Vietravel Airlines
- Trung tâm trung chuyển địa phương (đôi khi do Shopee thuê ngoài vận hành)
Vai trò:
- Kết nối liên vùng, đưa hàng từ miền này sang miền khác.
- Giữ nhịp độ toàn chuỗi cung ứng ổn định, kể cả mùa cao điểm.
Họ tạo ra giá trị gì?
- Rút ngắn thời gian vận chuyển Bắc – Nam.
- Giảm chi phí nhờ tối ưu tải trọng và tuyến đường.
Họ nhận lại:
- Lợi thế quy mô (economies of scale) giúp Shopee giảm chi phí vận tải.
- Dữ liệu vận hành giúp tối ưu năng lực đội xe và chặng bay.
Báo cáo của VECOM cho biết, mạng lưới line-haul ổn định là yếu tố giúp Shopee luôn giữ tốc độ giao hàng tốt hơn mặt bằng ngành.
Last-mile Delivery: Sự phối hợp giữa SPX và nhiều hãng giao hàng khác
Đây là mắt xích trực tiếp “chạm vào khách hàng”. Shopee Express cùng đối tác (J&T, Best, Ninja Van…) đảm nhận nhiệm vụ giao – nhận – thu COD – xử lý hoàn trả. Dù Shopee Express (SPX) giao phần lớn đơn, hệ sinh thái last-mile còn có:
- J&T Express
- Best Express
- Ninja Van
- Giao hàng nhanh (một số khu vực)
Vai trò:
- Giao hàng, thu hộ COD, xử lý hoàn trả.
- Cập nhật real-time trạng thái đơn hàng.
- Hỗ trợ khách trong trường hợp thay đổi địa chỉ hoặc giao lại.
Giá trị họ tạo ra:
- Trực tiếp ảnh hưởng đến rating, trải nghiệm, tỉ lệ quay lại của khách.
- Là yếu tố giúp Shopee vượt trội TikTok Shop trong giao nhanh.
Họ nhận lại:
- Doanh thu từ phí vận chuyển.
- Lượng đơn khổng lồ ổn định mỗi ngày từ Shopee.
Tại sao last-mile quyết định trải nghiệm?
- Đây là điểm chạm duy nhất giữa khách và hệ thống.
- Tốc độ giao → ảnh hưởng trực tiếp tới rating và tỉ lệ mua lại.
Theo ICTNews, Shopee Express đã đảm nhiệm 70% tổng đơn hàng tại Việt Nam, cho thấy mức độ tự chủ logistics rất cao. Các hãng vận chuyển nhận lại lượng đơn hàng ổn định, giúp họ mở rộng mạng lưới và tăng doanh thu.
Khách hàng: Điểm kết thúc nhưng cũng là nguồn dữ liệu trung tâm
Trong chuỗi cung ứng Shopee, khách hàng không chỉ nhận hàng — họ cung cấp dữ liệu, phản hồi và hành vi, giúp hệ thống ngày càng tối ưu.
Họ đóng góp gì?
- Hành vi tìm kiếm, xem hàng → cải thiện thuật toán gợi ý.
- Tần suất mua → giúp Shopee dự báo tồn kho.
- Đánh giá đơn → buộc seller & shipper nâng cao chất lượng.
Họ nhận lại gì?
- Giá tốt, khuyến mãi, Freeship.
- Giao nhanh, minh bạch trạng thái đơn hàng.
- Dịch vụ hoàn tiền & bảo vệ người mua rõ ràng.
Khách hàng càng hài lòng → vòng quay thương mại càng mạnh.
Nền tảng công nghệ Shopee: Bộ não điều phối toàn mạng lưới đa bên
Công nghệ giúp Shopee kết nối tất cả các bên trong chuỗi:
- Seller
- Kho FC
- Đối tác logistics
- Đội vận chuyển last-mile
- Người mua
Hệ thống Shopee hoạt động như một mạng lưới thần kinh:
- AI dự báo nhu cầu tuyến.
- Tối ưu hóa định tuyến shipper.
- Phân bổ đơn hàng theo năng lực kho và khu vực.
- Real-time Tracking cho cả shipper – seller – khách.
- Chống gian lận COD.
Đây là yếu tố giúp Shopee xử lý đơn với tốc độ hàng đầu khu vực.
Tổng Kết: Vì sao chuỗi cung ứng là “vũ khí chiến lược” của Shopee?
Chuỗi cung ứng của Shopee không chỉ là một hệ thống giao vận thuần túy, mà là “vũ khí chiến lược” giúp nền tảng này duy trì vị thế dẫn đầu trong thương mại điện tử Việt Nam. Tất cả được thiết kế xoay quanh ba mục tiêu cốt lõi: tốc độ, chi phí, và trải nghiệm. Tốc độ mang đến lợi thế cạnh tranh trực tiếp khi người dùng quen với nhịp độ giao hàng chỉ trong vài giờ. Chi phí được tối ưu nhờ quy mô khổng lồ và mạng lưới logistics đồng bộ, cho phép Shopee giảm giá vận chuyển và mở rộng ưu đãi. Trải nghiệm khách hàng trở thành điểm chạm quan trọng nhất: đơn hàng đến đúng, đủ, nhanh và minh bạch khiến người dùng quay lại, tạo nên vòng lặp tăng trưởng bền vững.Shopee không đơn thuần là một chợ điện tử. Họ đã xây dựng một hệ sinh thái thương mại – logistics tích hợp, nơi mỗi mắt xích — từ người bán, kho vận, phân loại, vận chuyển đường dài, giao hàng cuối cùng đến nền tảng công nghệ — đều tạo ra giá trị cho toàn bộ hệ thống, đồng thời nhận lại giá trị tương xứng. Trong một thị trường cạnh tranh khốc liệt, “ai sở hữu chuỗi cung ứng mạnh nhất sẽ sở hữu thị trường”. Và ở thời điểm hiện tại, Shopee đang thể hiện điều đó tốt hơn bất kỳ đối thủ nào khác tại Việt Nam.